Markowscy z Wanat

Zbrodnia jaką dokonali Niemcy podczas II Wojny Światowej w 1944 na mieszkańcach Wanat do dziś pozostaje w pamięci mieszkańców powiatu garwolińskiego i tym bardziej powinna zostać w pamięci naszej rodziny. Przodkowie mojego syna na własnej skórze poczuli ból po stracie bliskich. Dlatego chcę przedstawić tą historię, niech przetrwa i każde pokolenie ją przekazuje kolejnemu jak wielkiego barbarzyństwa dopuścili się niemieccy okupanci na niewinnych mieszkańcach Wanat.


Przedstawiam Wam historię rodziny Markowskich z Wanat... Podczas tragicznego dnia 28 lutego 1944 roku w Wanatach przebywali:

Katarzyna Markowska z d. Sitnik (1878-1944) - wdowa po Wojciechu Markowskim, który zmarł w 1921 roku.

Stanisław Markowski (1905-1944) - syn Wojciecha i Katarzyny, w domu nie przebywał lecz pracował w młynie p. Dymka, a mieszkał wraz ze swoją żoną na Melanowie.

Piotr Markowski (1907-1944) - syn Wojciecha i Katarzyny, po śmierci ojca przejął całe gospodarstwo, jedno z większych w Wanatach.

Leokadia Markowska z d. Staluszko (1916-1944) - żona Piotra Markowskiego.

Zygmunt Markowski (1941-1944) - syn Piotra i Leokadii.

Aleksandra Markowska (1944-1944) - córka Piotra i Leokadii

Julianna Pietrzak z d. Markowska (1910-1944) - córka Wojciecha i Katarzyny

Feliks Pietrzak (1913-1944) - mąż Julianny


Wszyscy zginęli 28 lutego 1944 roku, Julianna została zabita między piwnicami 1. O Leokadii w książce „Wanaty – Ocalić od zapomnienia” wspominał Antoni Łapacz z Żelechowa: „W tym samy dniu, w godzinach popołudniowych, przed zachodem słońca, pojechałem do wsi Wanaty . Wszystkie budynki zostały spalone. Widziałem wiele zwęglonych zwłok, leżących obok murowanych kominów. Pamiętam nawet, że poznałem zwłoki mieszkanki wsi Wanat o nazwisku Markowska, imienia nie pamiętam. Liczyła ona około lat 30./ mowa o Leokadii, miała wówczas 27 lat/ Zwłoki jej były koloru czerwonego. Leżała bez bielizny, nago. Włosy na głowie spalone z twarzy ją rozpoznałem. Żywej duszy nie było w całej wsi.” 2 Prababcia Aleksandra wspominała że na dzieci Niemcom kulek było szkoda i zwłoki Zygmunta i Aleksandry znaleziono w studni. Śladu po domu Markowskich w Wanatach już nie ma, ale studnia została...

Z całej rodziny przeżyli tylko najstarszy syn Jan i córki Marianna i Aleksandra którzy w dniu pacyfikacji w Wanatach nie przebywali.

Podczas pacyfikacji wsi Wanaty zginęło ponad 100 osób w tym kobiety i dzieci. To ponad 30 rodzin, dla każdej z nich i ich członków to straszna tragedia na nas ciąży obowiązek by o tym pamiętać.

Markowscy latem 1943 roku: Od góry Marianna Markowska, Piotr Markowski z synem Zygmuntem. Siedzą od lewej: Aleksandra Markowska, Leokadia Markowska z d. Staluszko, Katarzyna Markowska z d. Sitnik i Julianna Pietrzak z d. Markowska. Fotografia wykonana w ogrodzie w Wanatach w tle widzimy komin domu rodzinnego Markowskich. 

1Wspomnienia Bogdana Kisiela z dnia 9 maja 2013r. „Wanaty – Ocalić od zapomnienia” - Garwolin 2014 wydanie II

2„Wanaty – Ocalić od zapomnienia” - Garwolin 2014 wydanie II